نحوه مطالبه نفقه زوجه

نحوه مطالبه نفقه همسر

نفقه عبارت است از كليه نيازهاي متعارف و متناسب با وضعيت زن، مانند مسكن، پوشاك، غذا، اثاثيه منزل، هزينه هاي پزشكي و بهداشتي و هر آنچه كه به عنوان عادت يا ضرورت براي زندگي او ضروري است. بلكه نفقه را بر اساس نيازهاي متعارف و متناسب با وضعيت زن و مطابق با آداب زمان و مكان زندگي زوجين دانسته است. مفهوم نفقه

در قوانين مختلف بر موضوع پرداخت نفقه تاكيد فراواني شده است اما با توجه به اين تاكيدات در مواردي به مرد اجازه داده شده است از پرداخت نفقه خودداري كند. صريح ترين ماده قانون مدني براي عدم دادن نفقه به زن، ماده 1108 قانون مدني است كه مي گويد هر زني بدون مانع مشروع از انجام وظايف زناشويي امتناع كند، مستحق نفقه نخواهد بود.

در اين ماده به تمكين زوجه اشاره شده است و با توجه به اين ماده مي توان گفت كه زوجه مجرد مستحق نفقه نخواهد بود اما براي استحقاق نفقه، تمكين كامل زوجه شرط است. اما سوالي كه در اين زمينه مطرح مي شود اين است كه انطباق به چه معناست؟ و در چه شرايطي نفقه به زن تعلق نمي گيرد؟

رابطه نفقه و تمكين

در اصطلاح عرفي و شرعي، تمكين به معناي برآوردن تمام نيازهاي شوهر و برآوردن خواسته هاي شرعي اوست، مگر در موارد بيماري و خلاف شئون اخلاقي و خلاف سلامت و روحيه.

يك زن است

يكي از موارد ديگر تسليم ماندن در خانه شوهر است. همانطور كه گفته شد زوجه در مجرد بودن مستحق نفقه نمي باشد. در عوض، تمكين كامل زوجه شرط استحقاق نفقه است، مگر اينكه در عقد شرط شده باشد كه زوجه در خانه ديگري زندگي كند. براي زندگي و دريافت نفقه.

همچنين زني كه بدون دليل و بدون رضايت شوهر از خانه خارج مي شود، حتي اگر در خانه يكي از اقوام نزديك خود مانند پدرش بماند، در چنين شرايطي مرد مي تواند از پرداخت نفقه خودداري كند.

به زني كه بدون دليل موجه از اطاعت امتناع مي ورزد، نشزه مي گويند كه به معناي نافرمان است. در اين صورت مرد علاوه بر اينكه مي تواند از نفقه امتناع كند، مي تواند زن را طلاق دهد و زن ديگري بگيرد.

آيا زوجه در نكاح منقطع (موقت) حق نفقه دارد؟

در عقد منقطع، شوهر ملزم به پرداخت نفقه نيست مگر اينكه شرط شده باشد يا عقد بر اساس آن جاري شده باشد.

نفقه زن مطلقه

نفقه زن مطلقه در مدت عده بر عهده شوهر است مگر اينكه طلاق در حال وقوع باشد، اما اگر عده ناشي از فسخ نكاح يا طلاق باشد، زن حق نفقه ندارد مگر در عده. در صورت حاملگي از شوهرش كه در اين صورت تا زمان بارداري حق دارد. نفقه خواهد داشت.

نگهداري از همسر در دوران مرگ

طبق ماده 1110 قانون مدني، در ايام فوت، مخارج زندگي زوجه از اموال اقارب كه عهده دار پرداخت نفقه هستند (در صورت عدم پرداخت) تأمين مي شود.

بر اساس اين ماده كه قبل از سال 1390 با ماده فعلي تفاوت هايي داشت و اصلاحاتي در آن صورت گرفت، زن پس از فوت شوهر نفقه مي گيرد و اگر مرد داراي مال باشد، اين نفقه از اموال اوست و در غير اين صورت اين شكل خواهد بود. از اموال اقارب كه عهده دار پرداخت نفقه هستند تامين شود.

نفقه حق زن است و قوانين ايران در اين مورد بسيار سختگيرانه است. زيرا در صورت عدم پرداخت نفقه، زن دچار عسر و حرج مي شود و دچار فساد مي شود. بنابراين مطابق ماده 1111 قانون مدني در صورت استنكاف زوج از پرداخت نفقه زوجه مي تواند به دادگاه مراجعه و شكايت كيفري و همچنين دادخواست قانوني ارائه كند كه در اين صورت دادگاه ميزان نفقه را تعيين و تعيين مي كند. شوهر را به پرداخت آن محكوم كند. طبق قانون اگر در صورت شكايت زن باز هم مرد از پرداخت نفقه امتناع كند، زن مي تواند تقاضاي طلاق كند و دادگاه شوهر را مجبور به طلاق زن مي كند.

نحوه طرح شكايت كيفري نفقه

زن شكايت خود را در برگه اي منظم مي نويسد و به دادگاه ارائه مي كند. در اين صورت به شكايت وي سريعا رسيدگي و مرد ملزم و محكوم به پرداخت نفقه مي شود و در صورت استنكاف مرد از پرداخت نفقه روانه زندان مي شود.

البته لازم به ذكر است كه نفقه مربوط به حال از طريق جرم كيفري قابل مطالبه و نفقه مربوط به گذشته با تقديم دادخواست قانوني قابل مطالبه مي باشد. طبق ماده 642 قانون مجازات اسلامي هر كس با داشتن تمكن مالي در صورت تمكين يا استنكاف از نفقه ساير افراد مسئول نفقه به زوجه خود نفقه ندهد دادگاه او را محكوم به نفقه خواهد كرد. حبس از سه يك ماه و يك روز تا پنج ماه. .