وكالت بلاعزل 2

آشنايي با نكات مهم وكالت مستقل

ذكر اين نكته ضروري است كه سلب صلاحيت وكيل مانع از انجام وكالت از سوي موكل نخواهد شد، بنابراين در صورتي كه در عقد ضروري مانند عقد بيع يا به موجب توافق در اختيار، شخصي به عنوان وكيل انتخاب شود. وكالت، وقوع «عقد واجب» ذكر شده است. و عبارت «عقد خارجي لازم» درج شده باشد، طرف مقابل موكل حق عزل وكيل را ندارد.

نمونه بارز آن، نمايندگي زنان در طلاق است. يعني اگر زن وكالت طلاق خود را علاوه بر عقد لازم يعني نكاح يا يكي از عقود ضروري ديگر مانند بيع گرفته باشد، شوهرش نمي تواند او را عزل كند. به اين نوع بازنمايي، نمايندگي مستقل مي گويند.

قانون مدني جمهوري اسلامي ايران وكالت را پذيرفته است و به همين دليل در اصل و مشروعيت آن بحثي نشده است، اما فن قانون مدني با آنچه در فرانسه، انگلستان و آمريكا وجود دارد متفاوت است. در قانون مدني ما آمده است كه اين شرط بايد در ضمن عقد تكليفي باشد. اين قرارداد اجباري چگونه منعقد مي شود؟

معمولاً وقتي افراد چه به عنوان وكالت براي ضمانت نامه يا به عنوان فروشنده به دفاتر اسناد رسمي مراجعه مي كنند، خريدار يا شخصي كه ضمانت نامه به نفع او انجام شده است، متوجه مي شود كه موكل نبايد حق عزل داشته باشد. سردفتران حرفه اي اين موضوع را تشخيص مي دهند، بنابراين دفاتر اسناد رسمي از فرم هايي استفاده مي كنند كه به شرح زير است: موكل در قرارداد خارجي لازم از حق عزل وكيل صرف نظر كرده و طرفين نيز وكالت نامه را امضا كرده اند يا اينكه فقط موكل امضا مي كند. زيرا اكثر قراردادهاي نمايندگي بايد توسط مشتري امضا شود، زيرا وكالت يك قرارداد است و قرارداد نيز نياز به درخواست و قبول دارد.

نكات مهم وكالتنامه

اگر وكيل به موجب عقد بيع، عامل مالي را از موكل خريده و از موكل (فروشنده) وكالت گرفته باشد، مثلاً موكل فوت كند، هر چند وكالت باطل و از بين رفته باشد. ، اما ضايع شدن حقوق وكيل (يعني خريدار) است. نيست و مالكيتش باقي است; چون طبق عقد بيع مالك ملك بوده و حالا وراث موكل بايد رسما ملك را به وكيل منتقل كنند.

لذا لازم است افراد پس از اخذ وكالت نامه فروش ملك يا خودرو در اسرع وقت نسبت به انتقال قطعي و رسمي در دفاتر اسناد رسمي بدون حضور مشتري (فروشنده) اقدام نمايند. زيرا با فوت مثلاً موكل (فروشنده) آن وكالت ديگر ارزشي ندارد و ورثه متوفي بايد سند رسمي را منتقل و امضاء كنند كه وقت گير است.فرآيند ming و مشكلات زيادي دارد.

وكالت صرفاً وكالت موكل نزد وكيل در اجراي دعوي است; و انتقال وكالت محسوب نمي شود و هيچكس نمي تواند با وكالت ادعاي مالكيت كند مگر اينكه به موجب عقود بيع و صلح يا هبه به آن منتقل شده باشد.

افراد هنگام خريد و فروش ملك خود بايد معامله اي را در قالب عقد بيع انجام دهند و مالكيت خود را ثابت كنند. زيرا اگر شخصي بدون تنظيم قرارداد بيع به عنوان وكالت معامله كند و مثلاً موكل فوت كند در اين صورت همانطور كه گفته شد وكالت تلف مي شود و ظاهراً وكيل ديگر نمي تواند با اين وكالت مالكيت را ثابت كند و مالكيت آن را ثابت كند. مشكل مي شود مگر اينكه وكيل مالكيت خود را با دلايل و مستندات ثابت كند.

 در مورد وكالت غيرمسلح يك سوال به ذهن متبادر مي شود و آن اينكه آيا موكل در وكالت غيرمسلح مي تواند به تنهايي وكالت را انجام دهد، يعني اگر وكالت، فروش خانه باشد؟ با وجود اينكه موكل از خود حق عزل وكيل را سلب كرده است، آيا مي تواند اقدام به فروش كند يا خير؟ در پاسخ بايد گفت وكالت بدون وكالت و انجام دعواي وكالت دو مقوله مجزا و متمايز است و انجام وكالت در وكالت توسط خود موكل ممنوع است و قانون ندارد و موكل مي تواند همان كاري را انجام دهد كه به ديگري تفويض كرده است و در اين صورت عقد وكالت فسخ مي شود.

لازم به ذكر است در صورتي كه موكل در عقد خارجي وكالت لازم را لغو كرده باشد در اين صورت موكل حق عزل وكيل را از دست داده و حق انجام وكالت را نخواهد داشت.

همچنين اگر موكل مال منقول يا غيرمنقول خود را به صورت بيع به وكيل فروخته باشد و سپس موكل بدون اجازه وكالت را به وكيل فروخته باشد. در اين صورت موكل حق انجام وكالت را ندارد زيرا مالكيت از دست موكل خارج مي شود و انجام وكالت توسط موكل جرم و بيع مال غير محسوب مي شود.

لازم است افراد نسبت به اموال خود (اعم از ملك يا خودرو) سند رسمي انتقال دهند و يا در صورتي كه به دليل موانع و مشكلات امكان انتقال ندارند، قبل از تنظيم وكالتنامه براي فروش، مبايعه نامه (بيع عادي) تنظيم كنند. در زمان مناسب بدون حضور موكل با وكالت نامه فروش بدون حضور موكل اقدام به انتقال رسمي مي نمايند. همچنين به روساي دفاتر اسناد رسمي پيشنهاد مي شود در تنظيم وكالتنامه فروش ملك يا خودرويي كه قبلاً توسط موكل فروخته شده است شرط «موكل علاوه بر عقد خارجي بايد انجام محرومان و ابطال وكالت.

اگرچه وكالت حقوقي در بيشتر موارد اهداف طرفين قرارداد را برآورده مي‌كند و داراي شايستگي‌هايي است. اما در مواردي عواقب و مشكلات جدي دارد و با امضاي وكالتنامه رسمي، افراد ناخواسته تمام دارايي و دارايي خود را از دست مي دهند و اين به دليل عدم آگاهي و اطلاعات كافي در مورد وكالت است.