وكالت بلاعزل

وكالت قراردادي جايز است يعني عقدي كه با فوت هر يك از طرفين يا استعفاي وكيل يا عزل وكيل توسط موكل يا با جنون وكيل يا موكل خاتمه مي يابد. بنابراين وكالت مفهوم وكالت است كه در قانون مدني از آن به عنوان وكالت ياد مي شود. بر اساس اعتماد آموخته و داده مي شود. وكالت عقدي است كه شخصيت وكيل عامل اصلي عقد است خواه وكالت در عقود باشد يا وكالت در دعاوي. طبق قانون از اين حيث تفاوتي بين عقد وكالت بلامعارض يا عقد وكالت ساده نيست. موكل هر زمان كه بخواهد مي تواند وكيل خود را عزل كند اما طرفين مي توانند در قرارداد، سلب صلاحيت وكيل را شرط كنند. حال در پاسخ به اين موضوع آيا موكل مي تواند خودش وكيل باشد يا اين حق فقط براي وكيل محفوظ است؟ هر چند وكالت يك وكالت ساده نيست و جزء وكالت بلاعوض و دائمي محسوب مي شود. اما عقد از نظر ماهيت جايز است و مانند وكالت ساده با فوت يا جنون طرفين فسخ و از بين مي رود و ديگر ارزش عملي ندارد و باطل مي شود و اگر اين چندين بار وكالت نامه تفويض شده است، به همين دلايل همچنان از بين مي رود. قرارداد وكالت

مواد 656 تا 683 قانون مدني ايران به تبيين قواعد و خصوصيات عقد وكالت به عنوان يكي از عقود معين اختصاص دارد.

طبق ماده 656 ق.م (قانون مدني) وكالت عقدي است كه در آن يكي از طرفين، طرف ديگر را براي انجام كاري وكيل خود قرار مي دهد. طرفين عبارتند از موكل به معناي اذن دهنده و وكيل به معناي مجاز.

در تقسيم عقود و عقود، عقد وكالت از عقود مباح محسوب مي شود;

طبق ماده 186 ق.م، عقد در صورتي جايز است كه هر يك از طرفين عقد بتواند هر وقت بخواهد آن را فسخ كند و در مقابل عقد لازم است. (طبق ماده 185 ق.م، عقدي است كه هيچ يك از طرفين معامله حق فسخ آن را ندارند مگر در موارد معيني كه با خيارات يا تخفيفات منافات دارد، مانند بيع، اجاره، صلح، مزرعه. ، ازدواج و غيره)

در عقد وكالت هر يك از موكل و وكيل در هر زماني مي توانند آن را فسخ كنند.

بر اساس مقررات مواد 678 و 954 و 683 ق.م، با فوت و جنون و جنون در صورتي كه رشد مؤثر باشد و مال و وكالت از بين برود يا موكل انجام دهد يا مدت وكالت. وكيل در مورد وكالت منقضي مي شود. وكالت فسخ مي شود.

در پاره اي از موارد، به ويژه در فروش اموال منقول و غير منقول، اين وكالت ساده به درد طرفين نمي خورد و به اهداف آنها نمي رسد; زيرا هر يك از موكل و وكيل مي تواند آن را مختل كند; لذا براي ايجاد رابطه مستقر، غير قابل فسخ و غير قابل انفصال، طرفين به وكالت نامه خاصي با عنوان وكالت مراجعه مي كنند.

انواع قراردادهاي وكالت

1- وكالت نامه ساده 2- وكالت نامه بدون معارض

وكيل معزول عموماً به وكيلي اطلاق مي شود كه موكل او ديگر حق عزل وكيل و فسخ وكالت را ندارد.

به عبارت ديگر، وكالت ساده كه عقد جايز بوده است، در حكم عقد زماني لازم مي شود كه طرفين نتوانند آن را فسخ كنند و دليل اصلي ابتكارات مردم براي اقدام بدون وكالت است. و درخواست آنها از دفاتر اسناد رسمي به همين دليل است. است؛ به عنوان مثال، زماني كه شخصي يك واحد آپارتمان را از شخصي خريداري مي كند. اما به دلايلي نمي تواند آن را به صورت رسمي منتقل كند. به ناچار وكيل (در اينجا خريدار) مبيع را از موكل (در اينجا فروشنده) در دفاتر اسناد رسمي خريداري مي كند. پس از رفع موانع و در زمان مناسب بدون حضور يا نياز موكل، نسبت به انتقال رسمي آن اقدام مي كند و با اخذ اين وكالت، موكل ديگر نمي تواند قرارداد وكالت را فسخ يا وكيل را عزل كند.

وكالت فقط در بحث اموال به كار نمي رود; بلكه در شرايط شخصي براي خردار اهميت ويژه اي دارد. به عنوان مثال، طبق ماده 1133 ق.م، مرد حق طلاق دارد، اما زن مي تواند با درخواست وكيل طلاق از مرد در ضمن عقد، حق طلاق داشته باشد. و شوهر (موكل) ديگر نمي تواند وكيل (زن) را عزل كند يا وكالت را فسخ كند. مگر اينكه عقد اصلي يعني نكاح منفسخ و از بين برود و عقد وكالت نيز از بين برود. بنابراين افراد داراي وكالت مي توانند به آنها دست يابنداهداف

 اصل عقد وكالت در ماده 679 ق.م بيان شده است كه مقرر مي دارد: «موكل مي تواند هر وقت بخواهد وكيل را عزل كند مگر اينكه وكالت يا عدم عزل در قرارداد شرط شده باشد».

طبق ماده 679 قانون مدني هر چند وكالت از عقود مباح باشد و موكل مي تواند عقد را فسخ و وكيل را عزل كند; اما اگر عقد وكالت يا عدم عزل وكيل در عقد تكليفي مانند عقد بيع و صلح و نكاح و غيره شرط شده باشد طبق عقد اوليه كه لازم بوده است; همچنين لازم مي شود و ديگر حق فسخ و عزل وكيل وجود ندارد.

اگر در خارج از كشور عقد تكليفي منعقد شود و در عين حال شرط شده باشد كه وكيل يا عقد وكالت عزل نشود، در اين صورت عزل وكيل توسط موكل ممكن نيست. شرط عدم عزل وكيل از طرف موكل براي وكالت بلاعوض كافي است. بين فقها اختلاف نظر وجود دارد كه بررسي و تفصيل آن فرصت مناسبي را مي طلبد.

وكالتنامه هايي كه توسط دفاتر اسناد رسمي تنظيم و نوشته مي شود با متون و نوشته هاي مختلف به عنوان وكالت شناخته مي شوند. ذكر برخي از آنها براي آگاهي شهروندان ضروري است:

1- موكل حق عزل وكيل را براي مدت 50 سال (كمتر يا بيشتر) علاوه بر عقد خارجي لازم سلب كرد.

2- موكل موكل علاوه بر عقد خارجي و ضروري كه بين موكل و وكيل منعقد شده است، حق عزل وكيل را براي مدت 60 سال (كمتر يا بيشتر) سلب كرده است.