جرايم مواد مخدر توسط كودكان

به طور كلي جرايم مواد مخدر به دو دسته تقسيم مي شوند:

 

جرايم اصلي: جرايم اصلي آن دسته از جرايمي است كه مستقيماً در ارتباط با مواد مخدر انجام مي شود، مانند كشت مواد مخدر و خريد و فروش آن.

جرايم تبعي يا مرتبط: جرائمي هستند كه به طور غيرمستقيم با مواد مخدر مرتبط يا مستقيماً با مصرف مواد مخدر يا آلات و ادوات ارتكاب جرايم يا متهم و محكوم به مواد مخدر مرتبط هستند، مانند خريد و فروش ابزار و ادوات مصرف مواد مخدر. يا وارد كردن آن به زندان است.

 

 

دادگاه صالح براي رسيدگي به جرايم مواد مخدر نوجوانان

صلاحيت، توانايي و صلاحيت قانوني و نيز وظيفه مقام قضايي براي رسيدگي به پرونده كيفري است. بر اساس مصوبه وحدت رويه شماره 651-3/8/79 شعبه اطفال صلاحيت رسيدگي به جرايم مربوط به مواد مخدر توسط افراد زير هجده سال را دارد.

 

همچنين به موجب رأي وحدت رويه شماره 664 - 30/10/82 رسيدگي به جرائم مربوط به مواد مخدر كه مجازات آنها اعدام است صالح به دادگاه انقلاب اسلامي است نه دادگاه كيفري استان. به موجب رأي وحدت رويه شماره ۶۸۷-۲/۳/۸۵ دادگاه كيفري استان صالح به رسيدگي به جرائمي است كه مجازات اعدام دارند و مرتكب كمتر از هجده سال سن داشته باشد.

 

 

 

ويژگي هاي برخورد با جرايم مواد مخدر نوجوانان

دادگاه اطفال با حضور قاضي مشاور تشكيل مي شود و نظر مشاور مشورتي است. مشاوران از ميان متخصصان علوم تربيتي، روانشناسي، جرم شناسي، مددكاران اجتماعي، دانشگاهيان و مربيان آشنا به مسائل رواني و تربيتي كودكان و نوجوانان اعم از شاغل و بازنشسته انتخاب مي شوند.

طبق مواد 90 تا 94 قانون مجازات اسلامي، دادگاه مي‌تواند براي تبديل طفل يا نوجوان به قيم يا قيم قانوني خود با تحويل او، يك بار در راي خود تجديدنظر كند و مدت بازداشت را به يك سوم كاهش دهد و يا براي تبديل او به قيم يا قيم قانوني خاتمه دهد.

 

 رأي دادگاه به تجديدنظر در صورتي صادر مي شود كه آن طفل يا نوجوان حداقل يك پنجم مدت بازداشت را در كانون اصلاح و تربيت گذرانده باشد و رأي دادگاه در اين مورد قطعي است و اين امر مانع از استفاده مجرم از شرايط آزادي مشروط مي شود. . و ساير معافيت هاي قانوني مانند تعليق مجازات و مجازات و آزادي مشروط و... نيست.

محكوميت كيفري اطفال و نوجوانان آثار كيفري ندارد.

 

 

مجازات جرايم مواد مخدر در نوجوانان

جرايم مواد مخدر مجازات هستند. بنابراين مجازات جرايم اطفال مواد مخدر طبق ماده 88 قانون مجازات اسلامي است. بر اساس ماده ۸۸ قانون مجازات اسلامي، دادگاه در مورد اطفال و نوجواناني كه مرتكب جرائم قابل مجازات مي شوند و سن آنها در زمان ارتكاب نه تا پانزده سال تمام است حسب مورد يكي از تصميمات زير را اتخاذ مي كند:

الف- تسليم شدن به والدين يا اولياي دم يا قيم قانوني با اخذ تعهد به تأديب و تربيت و مراقبت از اخلاق حسنه طفل يا نوجوان.

تبصره- دادگاه مي تواند حسب مورد از افراد مذكور در اين بند تعهد به انجام امور زير بگيرد و در مهلت مقرر نتيجه را به دادگاه اعلام كند:

1- معرفي كودك يا نوجوان به مددكار اجتماعي يا روانشناس و ساير متخصصان و همكاري با آنان.

2- اعزام كودك يا نوجوان به مؤسسه آموزشي و فرهنگي به منظور آموزش يا حرفه آموزي.

3- اقدامات لازم براي درمان يا ترك اعتياد كودك يا نوجوان زير نظر پزشك

4- جلوگيري از معاشرت و ارتباط مضر طفل يا نوجوان با اشخاصي كه دادگاه تشخيص مي دهد

5- جلوگيري از رفتن كودكان يا نوجوانان به مكان هاي خاص

ب- تسليم ساير اشخاص حقيقي يا حقوقي كه به تشخيص دادگاه به مصلحت طفل يا نوجوان با الزام به اجراي دستورات مذكور در بند (الف) در صورت عدم صلاحيت والدين، قيم يا قيم قانوني. طفل يا نوجوان يا عدم دسترسي به آنها با رعايت مقررات ماده (1173) قانون مدني.

تبصره- سپردن طفل به افراد واجد شرايط منوط به قبولي آنان مي باشد.

ج- مشاوره قاضي دادگاه

ت- اخطار و اخطار يا اخذ تعهد كتبي مبني بر عدم تكرار جرم

د- نگهداري در كانون اصلاح و تربيت از سه ماه تا يك سال در جرايم تعزيري درجه يك تا پنج.

تبصره 1- تصميمات مندرج در بندهاي (ت) و (ز) فقط در مورد اطفال و نوجوانان 12 تا 15 سال قابل اجرا است. اعمال مفاد بند (3) در مورد اطفال و نوجواناني كه مرتكب جرائم تعزيرات درجه يك تا پنج شده اند الزامي است.

تبصره 2 - هرگاه صغير مرتكب يكي از جرايم موجب مجازات يا قصاص شود در صورتي كه بين دوازده تا پانزده سال قمري باشد به يكي از اعمال مقرر در بندهاي (ت) يا (ج) و در غير اين صورت يك محكوم مي‌شود. از اقداماتمقرر در بندهاي (الف) تا (پ) اين ماده براي آنها اتخاذ مي شود.

تبصره 3- دادگاه اطفال و نوجوانان در خصوص تصميمات موضوع بندهاي (الف) و (ب) اين ماده مي تواند با توجه به بررسي هاي انجام شده و همچنين گزارش مددكاران اجتماعي از وضعيت كودك يا نوجوان. و رفتار او هر چند بار اگر مصلحت كودك يا نوجوان ايجاب كند در تصميم خود تجديد نظر كند.

 

لازم به ذكر است كه بر اساس ماده 10 قانون اصلاحي قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب 1376، هر كودك و نوجوان زير 18 سال و معلولان ذهني به هر نحوي مي توانند از جرايم اين قانون استفاده و يا مرتكب شوند. قانون اجبار قانون يا اجبار شخص ديگري به هر نحوي كه از مواد مخدر يا روانگردان استفاده كند يا مواد مزبور را به زور به بدن او تزريق كند يا از طريق ديگري وارد بدن او شود تا يك و نيم برابر حداكثر مجازات قانوني همان جرم. در مورد حبس ابد تا اعدام و مصادره اموال ناشي از ارتكاب اين جرم محكوم است. در صورت وجود دلايل ديگر از جمله اقناع، مرتكب به مجازات مسئوليت جرم محكوم مي شود.