اطلاع از شرايط، مراحل و احكام مطالبه نفقه زوجه

نفقه زوج و آنچه در حقوق خانواده تحت اين عنوان مطرح مي شود در حقوق ايران از اهميت ويژه اي برخوردار است. تا آنجا كه قانونگذار قانون مدني در ماده 1203 چنين مقرر داشته است: «در صورت وجود زوجه و يك يا چند نفر ديگر كه مستوجب نفقه هستند «زن بر ديگران مقدم است» و در تأكيد بر اين موضوع، ماده 1206 قانون مدني مي گويد: «زن در هر حال مي تواند در گذشته اقامه دعوي نفقه كند و مطالبه نفقه مذكور ممتاز است و در صورت ورشكستگي يا ورشكستگي زوج، زوجه مطالبه نفقه خواهد داشت. اولاً اجرت المثل.» ولي اقارب فقط براي آينده مي توانند نفقه مطالبه كنند. لازم به ذكر است كه طبق ماده 1107: «نفقه عبارت است از كليه نيازهاي متعارف و متناسب با وضعيت زن از قبيل مسكن، البسه، غذا، اثاثيه منزل و درمان. و مخارج بهداشتي و خدمتكار در صورت عادت يا نياز ناشي از كمبود يا بيماري «تعاريف و كليات نفقه همسر

به محض صحت انعقاد عقد، رابطه بين طرفين موجود و حقوق و تكاليف زوجين در مقابل يكديگر برقرار مي شود.

آنچه بيان شد مربوط به نفقه زوجه در زمان زندگي مشترك با شوهر و در عقد دائم طرفين است (در عقد منقطع يا موقت زن حق نفقه ندارد مگر اينكه شرط شده باشد يا قرارداد بر اساس آن صادر شده است).

اما در مورد زني كه از شوهر خود جدا شده است، قانونگذار در ماده 1109 وضعيت را اينگونه تعريف كرده است: «نفقه طلاق گيرنده رجايه در زمان عده بر عهده شوهر است مگر اينكه طلاق دارايي باشد. واقع شده است، اما اگر عده به واسطه فسخ باشد اگر نكاح يا طلاق متقابل باشد، زن حق نفقه ندارد مگر در صورت حاملگي از شوهر، كه در اين صورت تا زمان موعد، حق نفقه خواهد داشت. از بارداري

در صورت فوت زوج، طبق ماده ۱۱۱۰ قانون مدني: «در مدت فوت، مخارج زندگي زوجه در صورت تقاضا از اموال اقارب كه عهده دار نفقه هستند تأمين مي شود. در صورت عدم پرداخت).

ضمانت اجرايي كه قانونگذار براي عدم پرداخت نفقه زوجين در نظر گرفته است نيز حكايت از اهميت اين موضوع در حقوق ايران دارد. زيرا طبق ماده ۱۱۱۱ قانون مدني: «زن مي تواند در صورت شكايت زوج از دادن نفقه به دادگاه مراجعه كند در اين صورت دادگاه ميزان نفقه را تعيين و زوج را محكوم به دادن آن مي كند». در صورتي كه اجراي حكم مذكور در ماده قبل ممكن نباشد و زوج همچنان از دادن نفقه امتناع كند و اجراي حكم و الزام او به نفقه غيرممكن باشد، زوجه مي تواند به حاكم مراجعه و اجبار كند. حاكم براي طلاق از شوهر. همچنين در صورتي است كه شوهر قادر به پرداخت نفقه نباشد.

بنابراين مشاهده مي شود كه در شرايطي عدم پرداخت نفقه از سوي زوج مي تواند يكي از دلايل تقاضاي طلاق زوجه باشد.

ضمنا جهت اخذ مشاوره حقوقي در زمينه احكام در خصوص مطالبه نفقه (دعاوي) يا ترك نفقه (دعواي كيفري) مي توانيد با وكلاي دفتر حقوقي قضات پشتيبان تماس حاصل فرماييد. وكيل تهران وكيل در ايران تماس بگيريد.

 

 

 

شرايط مطالبه نفقه

وجوب نفقه زوجه دو شرط دارد:

1- عقد دائم: وجوب نفقه زوج از آثار ازدواج دائم است و در ازدواج موقت، شوهر چنين تكليفي ندارد. البته زوجين مي توانند در دوران عقد موقت شرط كنند كه زن تحت ولايت مرد باشد و مرد موظف به تامين مخارج زن باشد.

۲- تمكين زوجه: مطابق ماده ۱۱۰۸ قانون مدني، اگر زن بدون مانع مشروع از انجام وظايف زوجيت امتناع كند مستحق نفقه نخواهد بود. استحقاق نفقه در عقد دائم منوط به رضايت زوجه است مگر اينكه زوجه عذر مشروعي داشته باشد كه در اين صورت حتي اگر زوجه از انجام وظايف زناشويي امتناع ورزد مستحق نفقه است. بايد توجه داشت كه مخالفت زن با شوهر موجب خيانت نمي شود، بلكه خيانت تنها به دليل اختلاف در اموري است كه بر اساس وظايف زناشويي بر زن واجب است.

 

 

 

مراحل مطالبه نفقه

در صورت امتناع زوج از پرداخت نفقه، زن مي تواند با مراجعه به دادگاه، زوج را ملزم به پرداخت آن نمايد. در اين صورت دادگاه ميزان نفقه را تعيين و زوج را به پرداخت آن محكوم مي كند. لازم به ذكر است در صورت امتناع زوج از دادن نفقه زوجه، طبق قانون، زوجه حق رجوع به ط.او دادگاه طلاق

در صورتي كه ميزان نفقه مطالبه شده تا 20 ميليون تومان باشد، طرح بايد در شوراي حل اختلاف رد شود و در صورت بيشتر بودن، رسيدگي به آن صالح به دادگاه خانواده است. دادخواست نفقه بايد از طريق دفاتر خدمات قضايي مطرح شود.

دادگاه پس از تعيين وقت توسط دادگاه و رسيدگي به پرونده و احراز شرايط پرداخت نفقه زوج، زوج را به پرداخت نفقه محكوم مي كند.