شركت هاي تجاري

شركت هاي تجاري

شركت در قانون تجارت تعريف نشده است و قانون مدني در ماده 571 اين گونه تعريف كرده است: شركت عبارت است از مجموعه حقوق مالكين متعدد در يك شيء به صورت تقسيم شده. اين تعريف شامل همه شركت ها و توزيع ها مي شود، زيرا شركتي كه چندين شركت دارد با پرداخت مبلغ معيني يك قنات يا راه سازي را تشكيل مي دهد و همچنين توزيعي كه چند نفر در يك خانه دارند و هر كدام صاحب چند نفر هستند. دانگ ها، هر دو در تعريف فوق گنجانده شده اند. حال اگر بخواهيم شركت را از توزيع جدا كنيم. بايد اينطور تعريف كنيم: شركت قراردادي است كه به موجب آن شركا متعهد مي شوند چيزي را در شركت بگذارند و در منافع آن شريك شوند. و نيز تقسيم اجتماع حقوق مالكين متعدد در يك شيء واحد به طور مشترك بدون قصد منفعت. تعريف شركت و توزيع

طبق ماده 572 مذكور، شركت يا اختياري است يا اجباري.

قانون مدني شركت اختياري را در ماده 573 و شركت قهري را در ماده 574 تعريف كرده است:

شركت اختياري

شركت اختياري يا در اثر عقد و يا در نتيجه شركايي از قبيل اختلاط اختياري يا قبول مالي مشترك در مقابل اعمال چند نفر و نحوه آنها حاصل مي شود.

شركت اجباري

شركت قهري جامعه اي از حقوق مالكان است كه در نتيجه ادغام يا ارث به دست مي آيد.

از مطالب فوق معلوم مي شود كه در قانون مدني هم شركت و هم شركت را شركت مي نامند.

در تعريف شركت ذكر شد كه قراردادي است كه شركا براي تقسيم سود سرمايه منعقد مي كنند. نبايد تصور كرد كه شركت صرفاً انتفاعي است و به زيان و زيان توجهي ندارد. بلكه ممكن است شركت زيان هم داشته باشد ولي چون قصد شركاء شريك ضرر و زيان نيست زيرا عقلايي نيست كه افراد شركتي تشكيل دهند كه بايد زيان و زيان آن را داشته باشند لذا در تعريف فوق وجود دارد. ذكر ضرر نيست و چون احتمال ضرر هم داده شده است به همان نسبت تقسيم سود اگر ضرر هم شود قابل تقسيم است مگر اينكه شرط شده باشد.

در تعريف فوق اجتماع حقوق مالكين را بدون قصد منفعت مشترك دانستيم. از اين تعريف نبايد تصور كرد كه جامعه در حال گسترش حقوق مردم در چيزهايي است كه هيچ منفعتي ندارد، اما قاعدتاً پولي كه منفعتي ندارد، قيمتي ندارد. اين است كه عمل تقسيم بدون قصد منفعت باشد، نه اينكه هر يك از شركا از سهم مشاع خود منتفع نشوند.

تفاوت بين شركت و توزيع

از تعريف فوق مشخص شد كه شركت، جامعه شركا به قصد منفعت است و قصد منفعت در توزيع وجود ندارد. تفاوت هاي ديگر آنها به شرح زير است:

شركت در نتيجه يك قرارداد و اختيار تشكيل مي شود، مانند شركتي كه براي حفر قنات تأسيس مي شود. اما غالباً ممكن است تقسيم اجباري باشد، مانند حقي كه ورثه پس از فوت وارث در تركه او مي يابند، يا در اثر وزش باد يا اشتباه، دو گاوآهن متعلق به دو نفر با هم مخلوط مي شوند.

شركت براي مدت معين يا نامحدود تشكيل مي شود و معمولاً شركا جز در موارد ضروري يا به حكم دادگاه نمي توانند سهم خود را تخصيص دهند ولي در تقسيم هر شريك هر وقت بخواهد مي تواند سهم خود را تخصيص دهد.

در شركت انتقال سهم الشركه مشروط به تشريفات است و در برخي از آنها رضايت ساير شركا الزامي است ولي انتقال سهم مشاع از محدوده هر يك از شركا

تفاوت شركت هاي تجاري و حقوقي

شركت هاي تجاري براي اهداف تجاري تشكيل مي شوند به همين دليل مزايا و تفاوت هايي با ساير شركت ها دارند كه در زير بيان مي شود:

شركت هاي تجاري داراي شخصيت حقوقي هستند كه به شخصيت شركا بستگي ندارد و خود شركت نيز توانايي تجارت دارد و داراي اموال و حقوق است اما در ساير شركت ها شخصيت حقوقي وجود ندارد و اموال شركت به صورت مشترك متعلق است. به شركا

قانون شركت هاي تجاري را تحت امر خصوصي قرار داده و حتي نوع و شكل آنها را به 7 نوع محدود كرده است و براي هر منظور مقرراتي دارد، اما شركت هاي حقوقي تابع اراده شركا هستند و به هر نحوي كه بخواهند انجام مي شود. مشروط بر اينكه خلاف قانون مدني نباشد مي توانند شركت تشكيل دهند.

هر گاه شركت تجارتي قادر به پرداخت ديون خود نباشد مقررات ورشكستگي مانند تاجران بر آن اعمال مي شود اما در ساير شركت ها چنين مقرراتي وجود ندارد بلكه هر يك از شركا به ميزان سهم خود مسئول پرداخت ديون شركت مي باشد. به همين دليل در صورت عدم توانايي در پرداخت، مفاد توقيف اقامه شده استبراي او اعمال خواهد شد.

شركت هاي تجاري مانند بازرگانان داراي وظايفي مانند الزام داشتن دفاتر تجاري و ثبت تجاري و غيره مي باشند كه ساير شركت ها از اين قسمت مستثني هستند.