آثار و نتايج تقسيم اموال به منقول و غير منقول

موسي رحيمي پنجشنبه ۱۳ مرداد ۰۱ | ۱۴:۲۰ ۴۴ بازديد

مال چيزي است كه ارزش اقتصادي و منفعت عقلايي دارد و قابل واگذاري است. اموال از نظر قابليت حمل به اموال منقول و غيرمنقول تقسيم مي شود. مال غيرمنقول چيزي است كه اعم از محل آن، اعم از ذاتي يا با فعل انسان، قابل انتقال از مكاني به مكان ديگر نباشد، به نحوي كه انتقال آن مستلزم از بين رفتن يا نقص خود مال يا محل آن باشد. اجسام قابل جابجايي از مكاني به مكان ديگر اثرات تقسيم اموال به منقول و غير منقول

در مورد آثار و نتايج تقسيم مال به منقول و غير منقول بايد گفت كه تشخيص نوع مال منقول و غيرمنقول در قوانين ما بسيار مهم است و آثار فراواني دارد كه به مهم ترين آنها اشاره مي شود:

1- اتباع خارجي نمي توانند آزادانه در ايران داراي اموال غيرمنقول باشند و طبق معاهدات فقط براي سكونت يا شغل و صنعت مجاز به تملك و تملك اموال غيرمنقول هستند. در حالي كه براي اموال منقول چنين محدوديتي وجود ندارد.

2- نقل و انتقال اموال غيرمنقول بايد با سند رسمي انجام شود ولي در مورد اموال منقول نيازي به تنظيم سند رسمي نيست. همچنين قيم نمي تواند بدون اذن دادستان مال غير منقول را عليه خود بفروشد يا رهن كند.

3- استفاده از حق شفاعت براي اموال غيرمنقول محفوظ است.

4- با تعيين دادگاه صالح، خواهان بايد دعوي مربوط به اموال غيرمنقول را در محل وقوع مال غير منقول اقامه نمايد.

5- توقيف اموال منقول و غير منقول متفاوت است. مثلاً براي توقيف اموال غيرمنقولي كه در سازمان ثبت اسناد و املاك به ثبت رسيده است بايد به اداره ثبت محلي محل وقوع اموال غيرمنقول مراجعه كرد.

6- هزينه دادرسي در خصوص اموال غيرمنقول بر اساس ارزش معاملاتي ملك در هر منطقه مي باشد كه توسط كارشناس محاسبه شده است.

7- معاملات ملكي تجاري نيست

8- حق ارتفاق مختص اموال غيرمنقول است. ارتفاق حقي است براي صاحب ملكي در ملك ديگر

امكان اعمال حق شفاعت از ويژگي هاي اموال غيرمنقول است

در علم حقوق ايران و نيز در فقه، حق شفاعت به اين معناست كه هرگاه مال غير منقول قابل تقسيم بين دو نفر مشاع باشد و يكي از دو شريك سهم خود را به قصد فروش به شخص ثالث بفروشد. در اين صورت براي شريك حق شفاعت ايجاد مي شود.

شريك مي تواند مبلغي را كه شخص ثالث به شريك خود داده است به او بدهد و مالك سهم و حقوق او باشد. صاحب اين حق شفيع نام دارد.

دادگاهي كه مال غير منقول در آن واقع است صلاحيت رسيدگي به دعاوي راجع به اموال غيرمنقول را دارد. در ساير دعاوي، دعوا بايد در دادگاه محل اقامت خوانده اقامه شود.

طبق بند يك ماده 2 قانون تجارت، فقط خريد و فروش اموال منقول يك عمل تجاري است و شخصي كه به اموال غيرمنقول مي پردازد هر چقدر هم كه معاملاتش منفعت داشته باشد، تاجر محسوب نمي شود.

زن به طور كلي از اموال منقول ارث مي برد، اما سهم او در اموال غيرمنقول بسيار محدود است. چون نه تنها از زمين و مزرعه محروم است، بلكه نمي تواند همان ابنيه و درختان را نيز به عنوان ارث در اختيار داشته باشد و بايد بهاي ثمن يا ربع بناها و درختان را از ساير ورثه مطالبه كند. اما تا زماني كه اين قيمت پرداخت نشده است، زن نسبت به آن مال حق عيني دارد و بر ساير طلبكاران اولويت دارد. اسناد قانوني در مورد تقسيم اموال به منقول و غير منقول.

ماده 12 مواد قانون مدني

مال غيرمنقول چيزي است كه از جايي به جاي ديگر قابل انتقال نباشد اعم از اينكه استقرار آن ذاتي باشد يا در اثر عمل انسان به نحوي كه نقل و انتقال آن مستلزم خسارت يا نقص خود مال يا محل آن باشد.

ماده 13 مواد قانون مدني

زمين ها، ساختمان ها، آسيا و هر چيزي كه به ساختمان اختصاص داده شده و به طور سنتي بخشي از ساختمان محسوب مي شود، غير منقول است، همچنين لوله هايي كه براي جريان آب يا اهداف ديگر در زمين يا ساختمان گذاشته مي شوند.

ماده 14 مواد قانون مدني

آينه و پرده و تابلو و مجسمه و مانند آن در صورتي كه در ساختمان يا زمين به گونه اي استعمال شود كه برداشتن آن موجب خرابي يا خرابي آن يا محل آن شود، غير منقول است.

ماده 15 مواد قانون مدني

ميوه و نتيجه مادامي كه چيده نشده يا چيده نشده است غير منقول است، اگر قسمتي از آن چيده يا برداشت شده باشد فقط آن قسمت منقول است.

ماده 16 مواد قانون مدني

درختان مطلق و شاخه ها و نهال ها و قلمه هاي آنها تا زماني كه قطع و يا كنده نشده باشند غير منقول است.

ماده 17 مواد قانون مدني

حيوانات و اشيايي كه مالك آنها را اختصاص داده استخورده شده براي زراعت از قبيل گاو، گاوميش، ماشين، ادوات و ادوات كشاورزي، تخم مرغ و غيره از نظر صلاحيت محاكم و مصادره اموال، ملك محسوب مي شود و مي باشد. مال غير منقول در حكم و نيز پمپ يا گاو يا حيوان ديگري است كه براي آبياري زراعت يا خانه و باغ اختصاص يافته است.